Carnaval: niet overal hetzelfde feest
Carnaval is voor veel mensen hét feest van het jaar, maar vooral in Brabant en Limburg. In plaatsen als Breda, Eindhoven, Maastricht en Den Bosch barst het los met optochten, kroegen vol verklede feestgangers en dagenlange polonaise. In Noord-Holland daarentegen lijkt carnaval nauwelijks te bestaan. Hoe zit dat eigenlijk?
Het antwoord is niet zwart-wit
Er wordt wel carnaval gevierd in Noord-Holland, maar het is veel kleinschaliger, minder zichtbaar en lang niet zo diep geworteld als in het zuiden.
Historische en culturele redenen
1. Katholiek zuiden vs. protestants noorden
Carnaval is van oorsprong een katholiek feest, dat ontstond als de uitbundige periode vóór de vastentijd. Omdat Brabant en Limburg eeuwenlang overwegend katholiek zijn, is het feest daar stevig in de cultuur verankerd gebleven. Noord-Holland is historisch gezien veel protestantser, en daar kreeg carnaval nooit dezelfde rol. Het zuiden groeide erin, het noorden groeide er juist vandaan.
2. Traditie en identiteit
In het zuiden is carnaval niet “zomaar een feest”, maar een belangrijk stuk identiteit. Dorpen hebben eigen kleuren, carnavalsverenigingen, prinsen, optochten en liederen die van generatie op generatie worden doorgegeven. In Noord-Holland ontbreekt die vaste traditie grotendeels, waardoor er ook minder draagvlak is.
3. Steden met andere feestcultuur
In het noorden ligt de focus historisch meer op andere evenementen, zoals Koningsdag, bevrijdingsfestivals of kermissen. De feestenergie werd simpelweg anders verdeeld en carnaval heeft nooit dezelfde ruimte gekregen.
Wordt er echt helemaal niets gevierd?
Niet helemaal. Zeker in delen van West-Friesland, in dorpen met katholieke roots, en in sommige verenigingen wordt carnaval wél gevierd — maar dan vooral lokaal en kleinschalig. Denk aan dorpszalen, verenigingen of kleine optochten. In Amsterdam zijn ook wel carnavalsfeesten, maar dat voelt anders dan de zuidelijke variant: minder traditie, meer als themafeest.
Zou carnaval ooit groter worden in Noord-Holland?
Dat kan, maar het is onwaarschijnlijk dat het ooit vergelijkbaar wordt met het zuiden. Je kunt namelijk geen traditie forceren; een feest dat zo sterk uit cultuur en geschiedenis komt, groeit alleen waar de basis al ligt.
Conclusie
Waarom vieren ze geen carnaval in Noord-Holland? Omdat het feest historisch en cultureel verbonden is met katholieke regio’s, en Noord-Holland vooral protestants is gevormd. Daardoor is carnaval daar nooit groot geworden en bleef het beperkt tot kleine initiatieven. In Brabant en Limburg is carnaval cultuur — in Noord-Holland eerder een uitzondering.
